Afgelopen zondag hebben we de tentoonstelling 1000 jaar graafschap Loon bezocht in de Landcommanderij Alden Biesen. Een schitterende etalage van voorwerpen, kaarten, schilderijen, boeken en andere voorwerpen uit de geschiedenis van wat nu Belgisch Limburg heet, het prinsbisdom Luik, de graafschappen Rieneck (D), Moha (B), Chiny (B) en Horn (NL). Na eerst genoten te hebben van een “authentiek” Belgische maaltijd, stoofvlees met frieten zijn we naar de commanderij gelopen vielen we direct met de neus in de boter. Niemand minder dan de curator van de expositie en de auteur van het laatste standaardwerk over de graven van Loon Dr. Jan Vaes was bezig met een rondleiding waar we ons meteen bij hebben aangesloten.
Met trots over deze werkelijk unieke verzameling en veel geestdrift werd ons uitgelegd wat de betekenis van Loon is geweest in de geschiedenis van de Lage Landen. Hieronder wijst hij op de oudste monstrans in de lage landen uit de abdij van Herkenrode.
Tot mijn grote verbazing hing er het originele full-colour portret van Prins-bisschop Johan van Horne uit de bisschoppelijke collectie. Tot nu toe had ik alleen de zwart-wit foto gezien op internet. Wat me opviel is dat er een aantal beschadigingen op het schilderij waren te zien, waar de verf van afgebladderd was. Jammer dat dit niet gerestaureerd wordt… Als Prins-Bisschop van Luik was Johan tevens graaf van Loon, vandaar dat zijn portret opgenomen is in de tentoonstelling.
Bij het zien van zijn portret moesten we direct aan ome Piet van Hoorn denken, zie hieronder…
Verder was er ook nog een schitterende muntslag te zien van de van Horne’s in de collectie van …
Deze kaart laat zien hoe omvangrijk het bisdom indertijd was. Het principaat van het bisdom Luik is rood gekleurd, het uitgestrekte bisdom dat liep van Chiny tegen de grens van Noord-Frankrijk en tot het Land van Altena, is groen gearceerd. Ruim 1/3 van de vroegere lage landen stond onder geestelijke aansturing van het bisdom.
De groep die hij begeleidde moest helaas al weer snel verder, maar tot ons genoegen en dat van baron Claude de Villenfagne de Vogelsanck en zijn echtgenote barones Isabelle ‘t Kint de Roodenbeke , die ook later aansloten, hebben we een privérondeleiding gekregen. De laatste heeft het kasteel Ooijdonk bewoond, de plek waar ook Phillips de Montmorency graaf van Horne zijn residentie had. Haar man is erfopvolger van de baronie en kasteel Vogelsanck, een Loons leen. Stomtoevallig dat we hen zomaar tegen het lijf liepen.
Ter ere van het Loonse millennium (grofweg 1018 – 2018) is door Jan Vaes een goed doordacht lespakket samengesteld voor o.a. het secundair onderwijs. Een aanrader voor eenieder die zich wil verdiepen in de geschiedenis van de lage landen en het achterland.
http://1000jaarloon.be/Secundair%20onderwijs%20Loon%20lessen%20leerlingen.pdf